HOA Ế BẠCH HÃM

Chứng trạng chung:

Trong mắt bỗng nhiên đau nhức, sưng đỏ và nhặm, chảy nước mắt, sợ ánh sáng, đầu đau, mũi nghẹt, tròng đen mắt đau, sinh màng như hoa cây củ cải hoặc như vẩy cá lõm vào giống như hạt tấm, về sau cứ to dần ra thành như đám mây. Cũng có khi lúc đầu sinh màng từ giữa khoảng tròng trắng và quanh tròng đen, dần dần dầy rộng đến nỗi che hết cả con ngươi mắt và trở nên mù.

Nguyên nhân:

+ Do phong nhiệt độc xâm phạm vào tròng đen mắt.

+ Do Can kinh có hỏa độc nhiều, bốc lên làm hại mắt.

+ Có thể do ngoại thương làm tổn hại tròng đen mắt gây nên.

Biện chứng luận trị

Thể phong nhiệt bên ngoài

Triệu chứng: Nhãn cầu đau nhức như kim đâm, sợ ánh sáng, chảy nước mắt, tròng trắng đỏ, tròng đen có màng, mầu trắng như tro, giống như hạt gạo, sợ lạnh, sốt, đầu đau, mũi nghẹt, rêu lưỡi trắng, mạch Phù Sác.

Biện chứng: Phong nhiệt độc xâm phạm vào phong luân thì tròng đen sẽ sinh ra màng; mầu trắng như tro, nhãn cầu đau, tròng trắng đỏ, sợ lạnh, sốt, đầu đau, mũi nghẹt, rêu lưỡi trắng, mạch Phù Sác là dấu hiệu phong nhiệt ở biểu.

Điều trị: Sơ phong, thanh nhiệt.

Phương thuốc: Dùng bài: Ngân Kiều Tán Gia Giảm

Hoa ế bạch hãm phong nhiệt		Ngân hoa	8-12	Đậu cổ	8-12	Kinh giới	4-6
Cam thảo	5	Liên kiều	8-12	Ngưu bàng	8-12	Cát cánh	6-12
Lá tre	6-8	Bạc hà	6-10	Mộc thông	10	X truật	8

sắc ngày1-2 thang

Gia giảm:

+ Phong tà nhiều: thêm Khương hoạt, Phòng phong, Mộc tặc để khứ phong, tán tà.

+ Nhiệt độc nhiều: Thêm Hoàng cầm, Tử thảo, Bồ công anh, Tử hoa địa đinh để tăng cường tác dụng thanh nhiệt, giải độc.

Thể Can Đởm Hỏa Thịnh

Triệu chứng: Đầu và mắt đau, mi mắt sưng, sợ ánh sáng, tròng trắng đỏ, tròng đen có màng, giống như vẩy cá, mầu tro vàng, hoặc có dịch mầu vàng (hoàng dịch thượng xung) hoặc đồng tử thu nhỏ hoặc bị lở loét, có màng, biến chứng thành giải tình (mắt cua), miệng khô, họng khô, khát, tâm phiền, tiểu vàng, táo bón, lưỡi hồng, rêu lưỡi vàng, mạch Huyền Sác.

Điều trị: Khứ phong, thanh nhiệt, giải độc.

Phương thuốc: Dùng bài Tân Chế Sài Liên Thang Gia Giảm

Hoa ế bạch hãm can đởm hỏa thịnh	Sài hồ	Màn kinh	Kinh giới
Phòng phong	Hoàng cầm	Hoàng liên	Chi tử
Long đởm thảo	Xích thược	Mộc thông	Cam thảo
Thạch quyết minh	Thảo quyết minh	Hạ khô thảo	Mộc tặc

Sắc uống

Trong bài dùng Sài hồ, Mạn kinh tử, Kinh giới, Phòng phong để khứ phong, tán tà, chỉ thống

Hoàng cầm, Hoàng liên, Chi tử, Long đởm thảo để tả hỏa, thoái xích

Xích thược lương huyết, hoạt huyết, tiêu ứ; Mộc thông thanh nhiệt, lợi thủy, dẫn nhiệt đi xuống

Cam thảo thanh nhiệt, hòa trung.

Có thể thêm Thạch quyết minh, Thảo quyết minh, Hạ khô thảo, Mộc tặc để thanh Can, làm sáng mắt, thoái ế

Lý nhiệt quá

Triệu chứng: Thường tự thấy đầu mắt đau, chói mắt, nước mắt ra nhiều, mi mắt sưng đỏ, tròng trắng đỏ, tròng đen loét thành từng mảnh như miếng sáp thường có mủ, toàn thân có dấu hiệu sốt, khát, gầy ốm, táo bón lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng bệu, mạch Sác có lực.

Điều trị: Tả hỏa, giải độc.

Phương thuốc: Dùng bài Tứ Thuận Thanh Lương Ẩm Tử Gia Giảm

Hoa ế bạch hãm lý nhiệt	Long đởm thảo	Sài hồ	Hoàng cầm
Tang bì	Sinh địa	Xích thược	Qui đầu
Xuyên khung	Khương hoạt	Phòng phong	Mộc tặc
Sa tiền	Chỉ sác	Đại hoàng

Long đởm thảo, Sài hồ thanh hỏa ở Can Đởm

Hoàng cầm, Tang bạch bì thanh Phế hỏa; Sinh địa, Xích thược thanh huyết nhiệt

Phụ có Đương quy, Xuyên khung để hành khí, hoạt huyết

Khương hoạt, Phòng phong, Mộc tặc để khứ phong, thoái ế

Xa tiền tử thanh lợi tiểu tiện; Chỉ xác, Đại hoàng thông lợi đại tiện làm cho uất nhiệt hỏa độc đi xuống mà thoát ra

Gia gỉam:

+ Nếu mắt sưng đỏ đau nặng: thêm Tê giác, Đơn bì, Nhũ hương, Một dược để lương huyết, hóa ứ.

+ Tà độc quá mạnh: thêm Ngân hoa, Bồ công anh, Cúc hoa, Thiên lý quang để thanh nhiệt, giải độc.

Chính hư tà thịnh

Triệu chứng: Mắt đau, thấy ánh sánh yếu, quanh mắt đỏ, tròng đen mờ dần, lâu ngày không khỏi, lưỡi nhạt, mạch Hư.

Điều trị: Phù chính, khu tà.

Phương thuốc: Dùng bài Thác Lý Tiêu Độc Tán

Hoa ế bạch hãm chính hư tà thịnh	Qui đầu	Xuyên khung	Bạch thược
Hoàng kỳ	Bạch truật	Trần bì	Trích thảo
Liên kiều	Ngân hoa	Liên kiều	Tạo giác thích
Cát cánh

Đương quy, Xuyên khung, Bạch thược, Bạch truật, Sâm, Hoàng kỳ, Trần bì, Chích thảo để bồi bổ khí huyết, phù chính, thác độc

Kim ngân hoa, Liên kiều, Bạch chỉ, Tạo giác thích, Cát cánh thanh nhiệt, giải độc, khu tà

*****************************