Bệnh mụn nhọt là một bệnh nhiễm khuẩn ngoài da thường gặp. bệnh thường bắt đầu nhỏ bằng hạt đậu, mầu đỏ, hơi ngứa, sưng cứng, đau. Nhọt to dần, nóng và đau, dần làm mủ, chẩy mủ, đóng vẩy, liền da. Bệnh phát tập trung ở một vị trí của cơ thể hoặc rải rác khắp người, dễ tái phát, khỏi nhọt này lại phát nhọt khác, bệnh thường kéo dài, quanh năm có thể mọc nhọt và vùng nào trong cơ thể đều mọc nhọt.
Đông y gọi là thạch sang, trẻ em về mùa hè hay bị mụn nhọt trên đầu gọi là thử sang, Nếu nhiều mụn kết hợp với nhau hình thành dưới da đầumootj khoảng trống gọi là mạch lươn. Mạch lươn lâu khỏi có thể gây biến chứng viêm tủy xương. Người cơ địa thường hay bị mụn nhọt là huyết nhiệt, tạng nhiệt, mụn nhọt mọc ở vùng dưới hạ nguyên thường kèm thấp nhiệt, bị ở thượng tiêu thường dophong nhiệt, mụn mọc quanh vùng miệng gọi là đinh râu
Triệu chứng: mụn mới phát, sưng đau, nóng đỏ, đại tiện táo, tiểu tiện vàng mạch sác có thể kèm theo biểu chứng như phát sốt, mạch phù sác…
Pháp trị: Thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết tiêu viêm
Mun nhọt viêm nhiễm | Thổ phục linh | 12 | Ké | 12 | Bồ công anh | 20 | |
Kinh giới | 8 | Ngân hoa | 16 | Liên kiều | 16 | Xích thược | 16 |
Cát cánh | 10 | Cúc hoa | 8 |
Nếu có biểu chứng dùng
Ngân kiều bại độc tán | Liên kiều | 16 | Xuyên khung | 8 | Khương hoạt | 4 | |
Bạch linh | 12 | Ngân hoa | 16 | Tiền hồ | 8 | Độc hoạt | 8 |
Chỉ sác | 6 | Cát cánh | 8 | Cam thảo | 4 | Sinh khương | 8 |
Bạc hà | 4 | Sài hồ | 12 |
Châm cứu: Dùng tỏi thái mỏng đặt lên đỉnh mụn, cứu mồi ngải liên tục từ 5-10 mồi, châm huyệt: Ôn lưu, Hạ cự hư, Hợp cốc, Huyệt a thị xung quanh mụn
Triệu chứng: Mụn từ mầu đỏ, rắn sưng nóng đỏ đau dần dần đầu mụn mềm dần, nếu mụn sắc nhạt, khó làm mủ thì nên dùng thuốc uống hỗ trợ rút ngắn quá trình nung mủ
Pháp:Thác độc bài nùng
Mụn nhọt hoá mủ | Ngân hoa | 20 | Liên kiều | 12 | Trần bì | 8 | |
Bối mẫu | 8 | Đẳng sâm | 12 | Tạo giác thích | 12 | Bồ công anh | 20 |
Cam thảo | 4 | Ké | 12 | Qui xuyên | 12 | Xuyên sơn giáp | 8 |
Triệu chứng: mụn đã rất mềm, có thể chọc nặn mủ, hoặc đã vỡ mủ còn đang chẩy, vết thương chậm lành
Pháp: Khứ hủ sinh cơ, bài trừ các tổ chức hoại tử, sinh cơ nhục
Bổ trung ích khí | Đẳng sâm | 16 | Hoàng kỳ | 25 | Chích thảo | 4 | |
Thăng ma | 8 | Qui đầu | 12 | Sài hồ | 12 | Bạch truật | 12 |
Trần Bì | 8 |
Đắp ngoài: ngoài dùng 1 cái bánh dầy nếp, đắp lên khoảng 1 tiếng, nếu chưa hết mủ thì 2 tiếng sau lại đắp tiếp cái khác.
Triệu chứng: mụn nhọt tái phát nhiều lần, đại tiện táo, tiểu tiện vàng, mạch sác, lưỡi đỏ
Pháp: Thanh nhiệt lương huyết giải độc, đề phòng tái phát
Bài thuốc: HT Tứ vật thanh nhiệt thang
Tứ vật thang thanh nhiệt thang | Sinh địa | 20 | Xuyên khung | 8 | Xích thược | 16 | |
Qui đầu | 6 | Đan bì | 10 | Huyền sâm | 12 | Thổ phục linh | 20 |
Ngân hoa | 12 | Liên kiều | 12 |
Hoặc dùng HT bổ âm hoàn hợp với Chè mát gan HT để bổ âm thanh nhiệt giải độc chữa tận gốc, không những phòng được mụn nhọt mà còn tăng cường sức khỏe cho người tạng nhiệt, phòng các bệnh do huyết nhiệt phát sinh