MỤN TRỨNG CÁ

Đại cương

Trứng cá là một bệnh thường gặp nhất là ở tuổi dậy thì đến 30-40 tuổi, do tăng tiết tuyến bã kèm theo viêm nhiễm ở hệ thống nang lông tuyến bã. Trên lâm sàng có thể gặp nhiều loại tùy theo mức độ viêm nhiễm, nguyên nhân phức tạp, tiến triển nhiều khi dai dẳng. Tuy không nguy hiểm nhưng về phương diện thẩm mỹ có ảnh hường đến tâm lý xã hội cần được điều trị toàn diện, hợp lý mới mong có kết quả tốt.

Bình thường trên da, bên cạnh mỗi nang lông (kể cả râu tóc) đều có một chùm tuyến, gọi là tuyến bã, tiết ra chất bã nhờn. Chất bã theo nang lông dàn đều lên mặt da, thành một lớp màng mỏng như dầu, có tác dụng làm cho lớp sừng không thấm nước, luôn dẻo dai, mềm mại, đồng thời có khả năng chống đỡ với nhiều loại vi khuẩn, nấm, virus… Các vùng tập trung nhiều tuyến bã là da đầu, mặt, trước ngực, giữa hai bả vai, xương cùng, tầng sinh môn. Ở những vùng này có đến 400-500 tuyến/cm. Từ tuổi dậy thì đến 25-30 tuổi là thời kỳ tuyến bã hoạt động nhiều nhất. Khi tuyến bã hoạt động quá mạnh, chất bã tiết ra quá nhiều ứ đọng lại ở đầu lỗ nang lông, kết hợp với các ntế bào sừng đã tróc ra, tạo thành nang lông, tạo nên một nút nhỏ ở đầu nang lông, gọi là nhân trứng cá.

Điều trị

Mụn trứng cá Phế nhiệt

Triệu chứng: Mụn thường xuất hiện trên trán và trên má. Đầu tiên là những nốt sần, rồi viêm tấy, đỏ, đau, có cảm giác nóng rát. lưỡi đỏ tía, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch sác

Tác dụng: Tả phế thanh nhiệt, lương huyết giải độc.

Tỳ bà thanh phế ẩm gia giảm

Mụn trứng cá Thấp nhiệt

Triệu chứng: Thường xuất hiện ở phía dưới hai má, ở cằm, da trơn nhầy, phần da bị tổn thương đỏ ửng, có những đốm đỏ, nốt sần, hoặc mưng mủ, ngứa cục bộ, bụng đầy trướng, kém ăn, họng khô, miệng háo, đại tiện táo, tiểu tiện sẻn đỏ, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng nhớt, mạch hoạt sác

Thanh nhiệt hóa thấp thông phủ.

Nhân trần cao thang gia giảm

Mụn trứng cá Đờm thấp

Triệu chứng: Mụn trứng cá mưng mủ nặng, bong vẩy, để lại sẹo, kèm theo kém ăn, đại tiện lỏng, chất lưỡi nhớt, mạch hoạt.

Kiện tỳ hoá đàm, lợi thấp thanh nhiệt.

Tứ quân tử hợp Nhi trần thang gia giảm

Lục quân tử gia giảm

Sắc nước uống mỗi ngày một thang

Mụn trứng cá Can uất

Triệu chứng:Trứng cá xuất hiện nhiều hơn trước kỳ hành kinh, bị nhiều ở dưới má, mưng mủ, sưng tấy đỏ. kinh nguyệt không đều, kinh thống, vú căng tức khó chịu, người dễ cáu giận, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch huyền sác

Hoà can, thanh nhiệt giải uất.

Điều Dưỡng

+ Hạn chế rửa mặt bằng xà bông có chất kiềm, tránh thói quen hay nặn mụn dễ gây nhiễm khuẩn, dễ thành mảng mủ và để lại vết thâm da. Các nhân đã già, có thể nặn nhẹ hoặc dùng kim vô khuẩn nặn ra, sau đó chấm cồn Iod 1% để diệt khuẩn.

+ Xoa bóp da mặt hàng ngày.

+ Sinh hoạt điều độ, hạn chế đường mỡ, các chất cay nóng, chất kích thích, tránh bi lo lắng quá về bệnh.

+ Chú ý chống táo bón, ăn nhiều rau xanh hoa quả.

**************************************